Schengen Bölgesi Ülkeleri Listesi
Schengen bölgesine üye ülkeler adını Schengen Anlaşması üzerinden alan Schengen Bölgesi ülkeleri, dış sınırı kontrol etmeye ve ortak adli sistem ve polis iş birliğini güçlendirip suçla savaşmaya yönelik ortak kurallar ile uyum içinde olarak insanların, malların bütün hizmetlerin ve anaparanın serbest ve kısıtlamasız dolaşımları için diğer üye ülkelerle iç sınırın kaldırılmasını kabul edecek 27 farklı Avrupa Schengen bölgesi ülkeleri den oluşan bir bölgeyi ifade eder.
İçerikler
Schengen Bölgesinden Avrupa ülkelerinin arasında yer alan sınırlar sadece haritalarda mevcuttur. Bunun sebebi her ülke ortak seyahat ve dolaşım haklarını paylaştığı için 27 üye ülke 423 milyonu aşan vatandaş için bölge içerisinde ve dışında tek bir ülkede seyahat eder gibi pasaport kontrolü ile sınır kontrolü olmadan seyahat etme özgürlüğü barındırmasıdır. Schengen Bölgesine üye ülkeler şu şekildedir:
- Almanya
- Avusturya
- Belçika
- Çek Cumhuriyeti
- Danimarka
- Fransa
- Estonya
- Finlandiya
- Hırvatistan
- İspanya
- Hollanda
- İsveç
- Yunanistan
- İsviçre
- Letonya
- İtalya
- İzlanda
- Lihtenştayn
- Litvanya
- Norveç
- Lüksemburg
- Macaristan
- Polonya
- Malta
- Portekiz
- Slovakya
- Slovenya
Yukarıdaki listede görüldüğü gibi, Schengen Bölgesi içerisinde 23 tanesi Schengen müktesebatını tam olarak yerine getirecek ve 4 tane Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) üyesi olup Schengen Sözleşmesi ile ilgili Özel Anlaşmaların yolu ile Schengen Müktesebatını yerine getiren 27 üye ülke bulunmaktadır. 3 Avrupa ülkesi Schengen Bölgesinin ortak üyeleridir. Yine de Avrupa Birliğine üye değildirler. Bunlar: İzlanda, Norveç ve İsviçre. Bu 3 bölge ise Avrupa kıtasının dışarısında yer almalarına rağmen Avrupa Birliği özel üyeleri ve Schengen Bölgesinin parçasıdır. Bunlar ise: Azorlar, Madeira ve Kanarya Adalarıdır. Öte yandan, şu 3 ülke sınırlarını açmışlardır. Buna rağmen Schengen Bölgesine üye değildir: Monako, San Marino ve Vatikan.
Henüz Schengen Bölgesine katılım sağlamamış olan 4 Avrupa Birliği üyesi daha bulunur. Bunlar ise hala dışarıda kalmayı tercih eden İrlanda ve yakında katılım sağlanması istenen ve katılmayı amaçlayan Romanya, Bulgaristan ve Kıbrıs ülkeleridir.
Schengen Bölgesinin dış sınırı sudan ve karadan oluşan 50.000 km uzunluğunda bir aralığa ulaşır. Bölgede yüzlerce havalimanı ve deniz limanı, çok sayıda kara geçiş noktaları bulunur. Yüzölçümü 4.368.693 km2 ve nüfusunu 423.264.262 vatandaş oluşturmaktadır.
Schengen Bölgesi Ülkeleri ‘nin Bölgesinin Temel Özellikleri
Avrupa ülkelerinin arasında sınırların kaldırılması neticesinde şunlar meydana gelmiştir:
- Schengen Bölgesinde olan tüm dünya ülkelerinin vatandaşlarının Schengen bölgesi ülkeleri iç sınırlarından sınır kontrolleri olmadan özgürce geçebilmesi
- Schengen ülkelerinin dış sınırlarına yönelik paylaşılan standartlar
- Tüm Schengen ülkeleri için uyumlu hale getirilmiş giriş ve kısa süren vize koşulları
- Üye ülkelerde polisleri arasında artan iş birlikleri
- Suçlunun daha hızlı iadesi ve ceza kararını daha kolay yer değiştirmesi de dahil olmak üzere Schengen ülkesi arasında öncelikli adli iş birlikleri
- Üye ülkeler kendi aralarında insanlar ve mallar hakkında hızla bilgi alışverişinde bulunmasına yardımcı olan SIS (Schengen Bilgi Sistemi) olarak bilinen gelişmiş bir paylaşımlı veri tabanları
Schengen Bölgesi tarafından garanti edilmiş olan özgürlük kapsamlarında polis, belirli koşullarda, iç sınır ve sınır sahalarında kontrol gerçekleştirme yetkisini sürdürür ancak bu bir sınır kontrolü sayılmaz. Polis, iç sınırlarda bireylerden Schengen Bölgesinde konaklama hakkında bilgi isteyebilmekte ve başka ilişkili soru sorabilmektedir. Ciddi bir tehditlerden dolayı tam bir iç güvenlik gerçekleştiremeyen Schengen ülkeleri 30 günden fazla olmamak kaydı ile iç sınırlarında sınır kontrolünü geçici olarak yeniden tanıtabilecektir.
AB Yasası Dahilinde Benimsenen Schengen İle İlgili Yasal Metinler
Aşağıda, Avrupa Birliği Yasasında Schengen Bölgesiyle ilgili olarak yer alan dört temel yönetmelik belirtilmiştir:
- Schengen Sınırlar Tüzüğü (Yönetmelik (EC) No 562/2006): Bu yasal metin, insanların Schengen ülkelerinin sınırlarından seyahat hakkı ve iç sınır kontrollerinin kaldırılması ile ilgili kuralları ve üçüncü ülkelerden gelenlerin kısa konaklama için dış sınırları geçmesine yönelik kriterler uyumlu hale getirme çabalarını belirlemektedir .
- Vize Tüzüğü (Yönetmelik (EC) No 810/2009): Bu yasal metinde, üçüncü ülke vatandaşlarına kısa süreli vize ve havalimanı transit vize düzenlenmesine yönelik prosedürler ve kriterleri belirleyecektir.
- Yerel Sınıf Trafik Rejimi (Yönetmelik (EC) 1931/2006): Bu yönetmelikte, Yönetmelik çerçevesinde, birbirleri ile sınır komşusu olan Schengen ülkeleri arasında ikili anlaşmalarına izin verir; ticari engelleri kaldırılması, sosyal ve kültürel ticaret veya dini iş birliğinin geliştirilmelerini amaçlayarak bu ülkelerin sınır bölgelerinde yaşayan insanlara yönelik sınır kontrollerini azaltılmasını belirleyecektir.
- Vize Bilgi Sistemi (VIS) (Yönetmelik (EC) 767/2008): Söz konusu yönetmelikte, kısa süreli vizelerin uygulanma ve verilmesi hakkında Schengen ülkesi arasında kolay veri alışverişini kontrol etmeye hizmet edecektir.
Schengen Üye Ülkesi Olma Kriterleri
Birçok Avrupa ülkesi Schengen Bölgesinin parçası olabilme veya Schengen Bölgesi katılım konusunda kararlılık gösterebilse de aslında bunu hepsi yapamaz. Bunun nedeni bazı ön koşul ve kriter bulunmasıdır; katılmak isteyen bazı ülkeler aşağıdakileri gerçekleştirebilecek kapasitelere sahip olmalı veya daha fazla hazırlık yapması gerekir.
- Diğer Schengen ülkeleri adına bölgenin dış sınırı kontrol edebilme ve aynı zamanda Tek Tip Schengen Vizesi düzenleyebilmesidir.
- Schengen ülkeleri arasında sınır kontrolleri kaldırılmasından sonra daha yüksek seviyede güvenlik için diğer Schengen ülkeleri emniyet teşkilatı ile yeterli bir şekilde iş birliği yapabilme yetkinliğine sahip olmasıdır.
- “Schengen Müktesebatı veya kara, deniz ve hava sınırı kontrol etmeye, kısa süreli Schengen vizesi düzenlemeye, polis iş birlikleri ve aynı zamanda kişisel veri korunmasına yönelik Schengen kuralları uygulama konusunda donanımlı olması
- Schengen Bilgi Sistemine (SIS) katılıma ve bunu kullanıma sunmaya hazır olması
Schengen Bölgesine katılım sağlayacak olan ülke önce Schengen Değerlendirmesine tabi olacak. Daha sonra, üye ülke Schengen Müktesebatı uygun şekilde uygulandığından emin olmak amacı ile dönemsel bir değerlendirmeden geçecektir.
Schengen Bölgesinin Güvenlik Sistemi
Schengen Bölgesi Ülkeleri vatandaşlarının güvenliğini koruyup Schengen Bölgesine girmeleri yasaklı olan bireylerden gelen seyahat belgelerine göre dolandırıcılıklar tespit ettiği mekanizma şunlardır:
- Vize Bilgi Sistemi (VIS) – Schengen Bölgesi güvenliğini destekleyen bu sistem Schengen ülkeleri arasında yapılan kısa süreli vize başvurularına yönelen veri alışverişinde bulunma aracı görevi görecektir.
- Schengen Bilgi Sistemi (SIS) – Schengen Bölgesi emniyeti destekleyen bir diğer sistem olarak şüpheli suçlu bireyler, Schengen Bölgesine girme ve Schengen Bölgesinde ikamet edebilme hakkı olmayan, çalınan, zimmete geçirilen veya kaybolan varlıklar ve aynı zamanda da kayıp kişiler ile ilgili olarak Schengen ülkeler arasında veri alışverişinde bulunma aracı görevi görecektir.
- Avrupa Parmak İzi Tanıma Sistemi (EURODAC) – Schengen Bölgeleri ve Avrupa Birliğinin güvenliklerini sağlayan bir diğer destekleyici mekanizmalardır. EURODAC, parmak izi veri kümesini karşılaştırarak sığınmacıları ve sınırlardan yasa dışı geçiş yapan bireyleri tespit etmek amacı ile kullanılan bir parmak izi veri tabanı olacaktır.
Üstte belirtilen Schengen Bölgesi Ülkeleri ve AB güvenlik mekanizmaları hepsi geniş ölçekli sistem için “eu-LISA” adlı AB Ajansı tarafından yönetilir.
- Vize Bilgi Sistemi (VIS): VIS’in esas rolü Schengen ülkesi arasında vize bilgilerini paylaşmak ve aynı zamanda da AB dışında ve Schengen Bölgesi dış sınırları dışında kalan ülkeler elçilik ve konsolosluklarının verileri ekler. VIS, çoğunluk ile Schengen kısa süreli vize ve havalimanı transit vizelerine başvuranlar parmak izleri için gerçekleştirilen biyometrik bir eşleştirme aracılığı ile özellikle seyahat maksadıyla ilgili analizler edilip işlenmiş veriler oluşturacaktır. VIS, Schengen Bölgesi ve Avrupa Birliğinin güvenliğine aşağıdaki şekillerde katkıda bulunacaktır.
Vize Sigorta ve Sınır Kontrolü Sürecini Destekleme
VIS, Schengen bölgesi kısa süreli vize ve transit vizesi düzenleme sürecinde yardımcı olan bir sistem olarak tanımlanabilir. Aynı zamanda, polis ve sınır muhafızları biyometrik veriler kullanarak bir vize sahibinin yasallığını hızlı bir şekilde doğrulayarak sahte belgelerle veya hiçbir belge olmadan Schengen Bölgesinde usulsüz konaklayan bireyleri bulma aracı işlevi de görecektir.
- Yasa Dışı Eylemler ile Savaşma: VIS, bireylerin vize alışverişleri ve benzeri kanunsuz faaliyetleriyle savaşan bir araç olarak kullanılır.
- Schengen Yolcularını Koruma: Sınır muhafızı, VIS’i kullanarak başka bir kişinin kimliğini kullanıp Schengen Bölgesinden geçmeye çalışan kişi vakalarını kolay tespit edecektir.
- İltica Başvurularında Yardımcı Olacaktır: Belirli bir iltica başvurularını ele almaktan sorumlu olacak AB ülkesini bulmak VIS ile daha kolay olur.
- Schengen Bölgeleri ve AB dahilinde güvenlik seviyesini artar: VIS, teröristleri ve diğer ciddi suç şekillerini önleyebilme, tespit etme ve araştırma araçları olarak ulusal polise de yardımcı olacaktır.
VIS’in işleyiş sistemleri merkezi bir veri tabanına kaydedilecek verilere dayanmaktadır. Bu veri, vize başvurusunda bulunan bireyin, vize başvuru formunda belirtilen veriler ile birlikte tek bir yerde toplanan 10 parmak izi taramalarını ve dijital bir fotoğrafını içerecektir. Vize sahibinin parmak izi taraması ile VIS veri tabanında tutulan arasında bir uyuşmazlık olduğu durumda yolcunun kimliği bakımından başka kontrol gerçekleştirilebilir.
Schengen Bilgi Sistemi (SIS)
Schengen Bölgesi Ülkeleri içi Schengen Bilgi Sistemi (SIS), kayıp bireyler, suçlarla ilişkili suç teşekkülü ve aynı zamanda Schengen Bölgesine girip orada konaklaması yasaklanan bireylerle ilgili olarak polise, göç, adalet makamlarına ve diğer makama uyarı bilgisi sunarak emniyet teşkilat ve bölgenin dış sınırları korunması konusunda bir iş birliği temeli görevi görecektir.
Her bir kişi SIS’te kendi kişisel verilerine erişim sağlama ve yanlış veriler silinmesini veya düzeltilme talep etme hakkına sahip olur. Söz konusu erişim Avrupa Veri Koruması Denetçisinin BU kılavuzunda belirtilen bilgiye göre talep edilir. Schengen vatandaşı uyarı düzenlemek amacı ile ilgili makamda ve veri koruma dairelerinde erişim talep etme fırsatına sahip olur. AB vatandaşı olmayan bireyler ise bu erişim talebi herhangi bir Schengen ülkesi ikamet ettikleri ülkedeki konsolosluğuna sunabilecektir. SIS’in gerçekleştirmiş olduğu kontroller ağırlıklı olarak AB vatandaşı olmayana yöneliktir; AB vatandaşları ise daha az kapsayacaktır. SIS, Schengen Bölgesi ve Avrupa Birliğinin güvenliğine aşağıdaki şekillerde katkıda bulunur:
- Sınır Kontrolünde İş Birliği Sağlama: SIS kullanan sınır muhafızı, vize düzenleme, göç makamı ve diğer makamlara AB vatandaşı olmadan Schengen Bölgesi ve AB’ye girişi yasaklananlar hakkında hızlı bir şekilde uyarı bilgisi alma yetkilerine sahiptir.
- Emniyet Teşkilatı İş Birliğini Destekleme: Polis ve yargı sistemi SIS aracılığı ile ilgili makamlar kayıp bireyler, suçlarla ilgili kişi veya teşekküller ile ilgili uyarıları eklemesine ve ilişkilendirme izin vererek daha iyi bir iş birliği sürdürebilecektir.
- Araç Ruhsatı Konusu İş Birliğini Artırır: Schengen Bölgesi SIS ile ilgili alternatif avantajları Schengen Bölgesi ve AB üzerinden geçen taşıtların yasal durumu ile ilgili sunduğu bilgiler. Bu veriler özellikle araç ruhsatı hizmeti aracılığıyla faydalıdır; taşıtlar, ruhsat belgesi ve plakalarla ilgili SIS uyarısına gerekli erişimi sağlayacaktır.
- Avrupa Parmak İzi Tanıma Sistemi: Avrupa Parmak İzi Tanıma Sistemi (EURODAC) görevi, Schengen ve AB bölgesi üstünden yasalara uygun seyahatleri desteklemek, ciddi suç ve terörle ve aynı zamanda da usulsüz sınır geçişleri ile savaşmak amacıyla parmak izleri veri kümelerini kullanıp karşılaştırıp AB bölgesi dahilinde iltica başvuruları sürecini ve sınırı geçenleri denetler. AB’de herhangi bir yere iltica için her başvurusunda, başvuran bireylerin parmak izleri EURODAC aracılığıyla derhal iletilecektir.